وی بیان کرد: همانطور که گفته شد، ابعاد اجرایی مبانی نظری باید به طور مشخص در سند ملی زیارت روشن باشد، چرا که باعث میشود نگاههای خود را تغییر دهیم و تکلیف خود را در شهر مشهد بدانیم. بنابراین مشخص شدن این مبانی نظری در سند دعواهای گفتمانی که در مشهد وجود دارد را کمرنگ میکند و گفته نمیشود که ما در امر زیارت فراتر از این چارچوب حرفی برای گفتن نداریم. اگر به آن الزامات توجه نشود، در ابعاد اجرایی شاهد رویکردهای متفاوت و مباحث مربوط به اداره شهر را خواهیم داشت که مدام شاهد آنها هستیم.
بذرگری هاشمی یادآور شد: مشخص بودن مبانی نظری در سند به ما کمک میکند تا در زمینه بینالملل و در حوزه زیارت و مشهد تکلیف خود را بدانیم زیرا اگر بخواهیم خوشبینانه به موضوع زیارت از منظر بینالمللی نگاه بیاندازیم، تنها آماری را میدهیم که این تعداد شیعه برای زیارت به مشهد سفر میکنند و این امر میتواند بسترهایی را برای زیارت ایجاد کند. همچنین میتوانیم با آنها ارتباط داشته باشیم و شبکهسازی خوبی را ایجاد کنیم که همه اینها خوب است.
وی با بیان اینکه باید در سند ملی زیارت ابعاد اجرایی مشخص باشد، عنوان کرد: در این سند باید دستورها و مجموعههای مردمی بیشتر قابل دریافت باشد. اگر ما زیارت و همچنین زائر را صرفا به معنای حضور فیزیکی معنا کنیم؛ بسط و شعاع آن میتواند قالبهای اجرایی مختلفی داشته باشد. بنابراین اگر بخواهیم زیارت و زائر را از منظرهای مختلف معنا کنیم، قطعا مباحث متفاوت خواهد شد و میتوان در مورد آنها بحث کرد.
وی با اشاره به اینکه به تعبیر آیتالله جوادی آملی، فقیه و اندیشمند، یک بحث مقصد و یک بحث مقصود داریم، بیان کرد: توسعه مفهومی خیلی میتواند متفاوت باشد؛ یعنی ما به مقصد رسیدیم اما به مقصود نرسیدیم. ما نهتنها حضور جسمانی، قلبی، روحی و زیارت از راه دور را باید در نظر داشته باشیم بلکه میتوانیم این مفهوم زائر و زیارت را به عنوان یک حضور قلبی مستمر توسعه دهیم. بنابراین کسی که برای زیارت به مشهد مقدس آمده و تا زمانی که به شهر خود بازمیگردد، میتواند همچنان نقش زائر بودن را داشته باشد؛ به عنوان مثال کسی که به مشهد میرود، به آن فرد مشهدی میگویند و یا حتی اگر به کربلا مشرف شود، به او کربلایی میگویند.
بذرگری هاشمی افزود: ما باید برای حضور زائران و گردشگران در مشهد زمینه را فراهم کنیم زیرا گردشگری در سفرنامه خود نوشته بود که مشهد جذابیتی برای دیدن ندارد؛ به همین دلیل ما باید زمینه و جاذبهای را برای تمایل گردشگران براس سفر به مشهد به وجود آوریم. ما باید در شهر مشهد جذابیتهایی را به لحاظ علمی، سلامت، گردشگری و… به وجود آوریم و تا زمانی که مبانی تصوری ما روشن نباشد، نمیتوانیم موفق عمل کنیم.
وی افزود: به نظر میرسد ما مشکلات تصوری نسبت به امر زیارت داشته باشیم و برای این سند نیاز داریم که اساتید، دانشجویان و حوزویان در بخشهای مبانی و مبادی آن فعالیت کنند؛ اگرچه اقدامات خوب مطالعاتی زیادی مانند طرح مطالعاتی توسعه کمی و کیفی زیارت انجام شده اما میتوان به گونهای دیگر نیز به آن پرداخت.
وی گفت: فضای فرهنگی در حرم مطهر امام رضا(ع) به گونهای ایجاد شده که بعضا افراد نسبت به اهل سنت هنگام نماز خواندن به نوعی ایراد میگیرند و این امر باعث شده که زائران اهل سنت برای زیارت با مشکل مواجه شوند. با وجود اینکه به لحاظ مذهبی و موارد دیگر به هم نزدیک هستیم اما این مشکلات برای آنها به وجود آمده است.
انتهای پیام