شایان ذکر است که طبق دستورالعمل‌های برنامه حافظه جهانی یونسکو، هر عضو می‌تواند تنها دو اثر را برای ثبت در هر دو سال پیشنهاد دهد. تاکنون ایران ۱۱ اثر از جمله کلیات سعدی، جامع‌التواریخ، التفهیم بیرونی، خمسۀ نظامی و… را ثبت مستقل کرده، و مسالک و ممالک استخری را که در آن سه نقشۀ خلیج فارس موجود است، ثبت مشترک با آلمان نموده و عرفات العاشقین را ثبت منطقه‌ای با هند کرده است. هر کشوری مجاز است نسخه نفیسی که دارای ملاک‌های ثبت جهانی است، پیشنهاد دهد. مثلا مصر نسخه‌ای از شاهنامه را در فهرست حافظه جهانی ثبت کرده است. این ثبت وظیفه دارنده نسخه را برای حفظ و نگهداری بهتر، مرمت و در دسترس گذاشتن برای عموم سنگین‌تر می‌کند. البته وقتی نسخه‌ای از آثار برجسته هر کشوری در فهرست‌های یونسکو ثبت می‌شود، بر اعتلای فرهنگی آن کشور می‌افزاید. ثبت مشترک نیز که بین چند کشور دارنده نسخه از یک مؤلف انجام می‌شود، گامی است در راستای تقویت صلح و دوستی بین کشورها.
متأسفانه به دلیل هجوم طالبان به افغانستان، پیگیری پرونده نسخه مثنوی آرشیو ملی افغانستان که بنده آن را تکمیل کرده بودم، ناتمام ماند و کشور همزبان و مظلوم افغانستان از این ثبت مشترک جهانی محروم شد.
برنامه مذکور که از سال ۱۹۹۲ تأسیس شده، وظیفه ثبت میراث مستندی را که دارای ارزشِ جهانشمول شناخته شوند، بر عهده دارد. شورای کارشناسان بین‌المللی زیر نظر سازمان یونسکو، ارزش آثار معرفی‌شده را بررسی و بر اساس ملاک‌های فنی و مصوب، اعلام نظر می‌کند. در نهایت شورای اجرایی یونسکو، متشکل از ۵۸ کشور جهان با بررسی اسناد ذیربط، برای درج عنوان آثار در فهرست جهانی، تصمیم می‌گیرد.
اکبر ایرانی در نوشتاری در این‌باره که در اختیار ایسنا قرار داده نوشته است: «نمایندگی کشورمان در یونسکو خبر داد سه اثر پیشنهادی ایران، برای ثبت در «فهرست حافظه جهانی» از تصویب شورای اجرایی سازمان یونسکو گذشت؛ مجموعه آثار مولانا(مثنوی، دیوان کبیر، مجالس سبعه، مکتوبات و فیه مافیه)، اسناد روابط خارجی ایران در دوره قاجار(به کوشش مژده محمدی) و اسناد بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی (به کوشش عمادالدین شیخ‌الحکمایی).
این ثبت جهانی آثار مولانا بدون پسوند رومی را که در اغلب آثار چاپ خارج ایران رایج است، به همه فرهیختگان، به‌ویژه ایران‌دوستان تبریک می‌گویم. خوشحالم که به عنوان خادم کوچک فرهنگ ایران، سهم ناچیزی در ثبت آثار حضرت مولانا جلال‌الدین داشته‌ام.»
انتهای پیام